انسان ها همیشه به فکر پیدا کردن راه حل هایی برای راحتی و رفاه خود بودند. یکی از وسایلی که انسان همیشه به فکر ساختن آن بود، وسیله ای است که بتواند با کمترین نیروی وارد به اجسام سنگین، آن ها را حرکت دهد. تا کنون نیز وسایل مختلفی مانند قرقره، جرثقیل و غیره را ساخته اند. یکی از وسایل مکانیکی که برای انتقال نیرو ساخته شده است، انواع گیربکس صنعتی است.
گیربکس بعد از الکتروموتور قرار می گیرد تا با تغییر چرخش الکتروموتور، گشتاور لازم را فراهم کند. گیربکس های صنعتی با توجه به شرایط کاربردی و تنوع زیاد صنایع، در انواع مختلفی ساخته می شوند. در ادامه این مقاله به بررسی کامل گیربکس و انواع گیربکس صنعتی می پردازیم تا شما را به صورت کامل با این ماشین ها آشنا کنیم.
نوار نقاله بارگیری
نوار نقاله بارگیری یکی از سیستم های انتقال محموله است که در صنایع مختلف کاربرد بسیاری دارد. برای مشاوره خرید و اطلاع از محصولات کانوایر، مجموعه ماشین سازی سینا آماده راهنمایی مشتریان است.
گیربکس صنعتی چیست؟
یکی از اصلی ترین و مهم ترین اجزا در ماشین ها و موتورها، گیربکس ها یا جعبه دنده ها هستند. گیربکس صنعتی یک نوع ماشین صنعتی است که وظیفه انتقال نیروی موتور و تنظیم شدت و سرعت نیروی موتور را به عهده دارد. گیربکس از تعدادی چرخ دنده تشکیل شده است و نیروی موتور را از منبع نیرو به مصرف کننده نیرو منتقل می کند. در حقیقت نیروی مکانیکی را از موتور به دستگاه های دیگر و برعکس منتقل می کند. انواع گیربکس صنعتی ویژگی های متفاوتی دارند و در صنایع مختلفی مانند صنایع کشاورزی، معادن، صنایع ساخت و ساز و غیزه کاربرد دارند.
گیربکس ها به دو دسته افزاینده و کاهنده دوران تقسیم می شوند. آن ها برای کاهش و افزایش سرعت و گشتاور خروجی مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع گیربکس صنعتی
گیربکس ها با توجه به معیار های مختلف، در انواع متفاوتی تولید می شوند. معیار های دسته بندی گیربکس ها شامل: نوع عملکرد، نوع چرخ دنده و محورهای ورودی و خروجی می باشد.
انواع گیربکس براساس نوع عملکرد
گیربکس ها بر اساس نوع عملکردی که دارند به دو دسته افزاینده و کاهنده تقسیم می شوند که در ادامه به بررسی جزئیات هر یک از این دسته ها خواهیم پرداخت.
مطالعه مفید: اسکرو ماردون | بررسی سیستم انتقال مواد
گیربکس افزاینده
در برخی صنایع تولید انرژی و صنایع بزرگ مانند پالایشگاه ها که به سرعت دور موتور بیشتری نیاز است، از گیربکس های افزاینده استفاده می شود. این گیربکس ها برای تغییرات سرعت و گشتاور جهت رسیدن به سرعت بیشتر با گشتاور کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.
گیربکس کاهنده
گیربکس های کاهنده معمولا بین محرک و متحرک قرار می گیرند و دور مورد نیاز را تأمین می کنند. این نوع گیربکس صنعتی دور موتور را کاهش و گشتاور خروجی را افزایش می دهند. اکثر گیربکس ها در این دسته قرار دارند و گیربکس های کاهنده پر استفاده تر از گیربکس های افزاینده هستند.
انواع گیربکس بر اساس نوع چرخ دنده
نوع چرخ دنده استفاده شده در گیربکس نیز می تواند یکی از دیگر از عواملی باشد که انواع گیربکس را به دسته های مختلفی تقسیم می کند.
گیربکس خورشیدی
یکی از پرکاربرد ترین انواع گیربکس صنعتی، گیربکس خورشیدی یا گیربکس سیاره ای است که در دو نوع افزاینده و کاهنده ساخته می شود. این گیربکس ها حجم و وزن کمتری نسبت به سایر گیربکس ها دارند و می توانند بیشترین گشتاور را انتقال دهند. استحکام و دوام این گیربکس ها بالا است و می توانند عمر زیادی داشته باشند که البته به نحوه نگهداری و مراقبت از آن ها نیز بستگی دارد. از این گیربکس های صنعتی در صورت بالا بودن نسبت تبدیل، توان های بسیار بالا در فضای محدود استفاده می شود.
گیربکس هلیکال
گیربکس های هلیکال یا شافت مستقیم شامل تعدادی چرخ دنده با ساختاری مارپیچ هستند. چرخ دهنده ها در این نوع گیربکس صنعتی به صورت مورب کار شده اند و باعث افزایش سطح تماس و افزایش راندمان می شود. نحوه عملکرد گیربکس هلیکال به این صورت است که با کاهش دور، باعث افزایش گشتاور در قسمت خروجی می شود. به دلیل نوع طراحی چرخ دنده، این گیربکس ها میزان صدای کمتری نسبت به سایر گیربکس ها ایجاد می کنند.
گیربکس مخروطی
در گیربکس های مخروطی تعداد دنده چرخ دنده ها با هم برابر است و معمولاً ابعاد چرخ دنده ها نیز یکسان است. شکل دندانه های چرخ دنده های این گیربکس ها می توانند به دو صورت مستقیم و مارپیچ باشند. از این نوع گیربکس ها در برای چرخش شفت های غیر موازی و در معادن می توان استفاده کرد.
گیربکس حلزونی
گیربکس حلزونی جزو قدیمی ترین انواع گیربکس صنعتی است. این گیربکس ها دارای دو عدد چرخ دنده هستند که روی هم قرار دارند و وظیفه انتقال نیرو را به عهده دارند. شیارهای این چرخ دنده ها به دو صورت مورب و صاف ساخته می شود. معمولاً از این نوع گیربکس ها زمانی استفاده می شود که نیاز به کاهش سرعت بالاتری است. گیربکس حلزونی در سیستم انتقال مواد کوچک و سیستم های بالابر، آسانسورها، هواکش ها، کانوایرها و غیره مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع گیربکس بر اساس محور
گیربکس ها بر اساس محور به دو دسته شافت موازی و شافت بغل تقسیم می شوند که مانند قسمت های قبلی به بررسی این نوع های گیربکس خواهیم پرداخت.
گیربکس شافت موازی
گیربکس های شافت موازی یا آویز همانند گیربکس های هلیکال یا شافت مستقیم هستند با این تفاوت که شافت ورودی و خروجی به صورت موازی با یکدیگر قرار دارند و دارای دو یا چند محور هستند که چرخ دنده های هر محور با یکدیگر درگیر هستند. این گیربکس ها به دلیل تحمل مناسب بارهای محوری، نوع طراحی شفت ها و اشغال فضای کم در صنایع زیادی کاربرد دارند. همچنین در ساخت نوار نقاله نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
گیربکس شافت بغل
یکی دیگر از انواع گیربکس صنعتی گیربکس های شافت بغل هستند. محورهای ورودی و خروجی گیربکس های شافت بغل برهم عمود هستند و زاویه 90 درجه ای باهم دارند، به همین دلیل با نام گیربکس 90 درجه نیز شناخته می شوند. این گگیربکس ها همانند گیربکس های شیفت مستقیم دارای چرخ دنده های هیکالی یا مورب هستند. این امر باعث می شود قابلیت تحمل بار آن ها زیاد شود و از این گیربکس ها در مواردی که بارهای ضربه ای زیادی وجود دارند استفاده شود. گیربکس های شافت بغل کم حجم و دارای ابعاد کوچکی هستند که باعث پرکاربرد شدن آن ها در صنایع مختلف می شود.
مزایای گیربکس صنعتی
انواع گیربکس صنعتی با توجه به ویژگی های متفاوتی که دارند، از مزایای متفاوتی نیز برخوردارند. البته به طور کلی از مزایای این ماشین ها می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- امکان تنظیم سرعت دستگاه
- امکان تنظیم قدرت دستگاه
- افزایش عمر دستگاه
- افزایش کارایی دستگاه
- کاهش فشار و سایش دستگاه به دلیل کاهش سرعت و افزایش قدرت
- قابلیت استفاده در شرایط سخت
- دارای طراحی مقاوم و قابل اطمینان
