الکتروگیربکس یکی از تکنولوژی ها و نوآوری های هوشمندانه بشر است که با در صنایع صنعتی امروزی محبوبیت زیادی کسب کرده که در اکثر صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. چرا که این دستگاه علاوه بر کمک به بهبود عملکرد ماشین آلات صنعتی می تواند بهینه سازی فرآیندها و افزایش بهره وری را ایجاد کند. با ما همراه باشید چرا که در ادامه این مطلب به بررسی ویژگی های الکتروگیربکس، قلب تپنده صنعت می پردازیم.
آشنایی با الکتروگیربکس
الکتروگیربکس ترکیبی از دو بخش اصلی الکتروموتور و گیربکس است که نقش مهم برای انتقال قدرت به صورت مکانیکی در صنایع مختلف ایفا می کنند. به طور کلی الکتروموتور، انرژی الکتریکی به دست آمده از موتور را به انرژی دورانی تبدیل کرده و گیربکس نیز وظیفه تغییر گشتاور خروجی را بر عهده دارد.
الکتروگیربکس ها با کاهش سرعت دورانی موتور و افزایش گشتاور، عملرد بهینه ای را برای ماشین آلات صنعتی فراهم می کنند و به عنوان یکی از حیاتی ترین دستگاه ها شناخته می شوند که برای کاربردهایی همچون جابجایی مواد، خطوط تولید، کشاورزی و آسانسورها استفاده می شوند.
در اوایل قرن بیستم نیاز به دستگاه هایی در صنعت افزایش یافت تا بتوانند سرعت و گشتاور را کنترل کنند، بنابراین گیربکس های ساده ای با موتورهای بخار ترکیب شدند و اولین نوع ساده الکتروگیربکس به وجود آمد. پس از آن با ظهور الکتروموتورهای القایی که توسط تسلا اختراع شدند، گیربکس ها نیز ارتقاء یافتند تا بتوانند با این الکتروموتورها ترکیب شوند که امروزه نیز با نام الکتروگیربکس در صنایع شناخته می شوند.
مطالعه مفید: گیربکس چیست؟ | بررسی مهم ترین کاربردها
موتور گیربکس چیست؟
این دستگاه صنعتی همانطور که از اسم آن مشخص است، از یک موتور و گیربکس تشکیل شده و برای انتقال قدرت مکانیکی، کاهش سرعت و افزایش گشتاور خروجی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد و دارای قطعاتی نظیر موتور، گیربکس و اتصالات است.
این دستگاه همچنین در انواع مختلفی طراحی و ساخته می شود که در زیر آن ها را ارائه می دهیم.
- موتور گیربکس حلزونی: گشتاورهای بالا و سرعت پایین از این نوع استفاده می شود.
- موتور گیربکس مارپیچی: در کارهای سنگین و صنعتی از مدل مارپیچی استفاده می کنند.
- موتور گیربکس سیاره ای: در فضاهای محدود و کارهایی که نیازمند دقت بالایی دارد، استفاده می شود.
- موتور گیربکس مخروطی: جهت انتقال قدرت در زوایای مختلف از مدل مخروطی استفاده می شود.
لازم به ذکر است که اگر چه اصطلاحات الکتروگیربکس و موتور گیربکس گاهاً بجای یکدیگر استفاده می شوند، اما عملکرد این دو ماشین صنعتی با یکدیگر کمی متفاوت است، به طوری که الکتروگیربکس همیشه از یک موتور الکتریکی استفاده می کند اما موتور گیربکس می تواند از انواع موتور ها استفاده کند.
مطالعه مفید: موتور الکتریکی چیست؟ انواع کاربردها و مزایا
کاربردهای الکتروگیربکس در صنایع
الکتروگیربکس ها به دلیل طراحی هوشمندانه ای که دارند، طیف وسیعی از کاربردها را در صنایع مختلف پوشش می دهند و از لحاظ اقتصادی بسیار بهینه عمل می کنند. در ادامه مطلب به بررسی کاربردهای الکتروگیربکس می پردازیم.
- صنایع حمل و نقل و جابجایی مواد: الکتروگیربکس ها به دلیل قابلیت تغییر و کنترل سرعت گشتاور برای انتقال مواد در کارخانه ها، انبارها، استفاده در سیستم های بالابر و جابجایی ماشین آلات صنعتی همچون لیفتراک مورد استفاده قرار می گیرند.
- صنایع تولیدی و ماشین آلات صنعتی: در صنایع تولیدی از جمله خطوط تولید و مونتاژ، ماشین آلات CNC و پرس های صنعتی نقش حیاتی را ایفا می کنند.
- صنایع کشاورزی: پمپ های آب، ماشین های برداشت و سیستم های خوراک دهی دام همگی از الکتروگیربکس ها در کارهای خود استفاده می کنند.
- صنایع ساختمانی و عمرانی: میکسرهای بتن و چرثقیل های صنعتی برای انتقال قدرت و گشتارو در بالا بردن و چرخش، از این ماشین صنعتی استفاده می کنند.
- صنایع غذایی: در تأمین حرکت یکنواخت و دقیق برای دستگاه های فرآوری مواد غذایی و سیستم های شستشو نیز کاربرد دارد.
- صنایع انرژی: توربین های بادی کوچک، تصفیه خانه ها و نوار نقاله زباله همگی از الکتروگیربکس در صنایع خود کمک می گیرند.
- صنایع نساجی: این ماشین صنعتی در صنایع نساجی نیز برای تنظیم دقیق سرعت ماشین های بافندگی و دستگاه های چاپ پارچه به کار گرفته می شود.
بررسی انواع الکتروگیربکس
الکتروگیربکس ها به دلیل انعطاف پذیری بالا و کاربردهای متعددی که دارد، در اشکال و انواع مختلفی طراحی و ساخته می شود تا در دسترس تمامی صنایع و نیازهای آن ها قرار بگیرد. توجه داشته باشید که هر نوع الکتروگیربکس برای شرایط خاصی طراحی شده است. در زیر به برخی از انواع الکتروگیربکس اشاره می کنیم.
- گیربکس حلزونی (Worm GearBox): نوع حلزونی دستگاه دارای ویژگی هایی همچون کاهش سرعت بالا، حرکت نرم، صدای کم، ابعاد جمع و جور و قیمت به صرفه ای است که معمولاً در نوار نقاله ها و سیستم های بالابر استفاده می شود.
- گیربکس هلیکال (Helical GearBox): هلیکال از چرخ دنده های مارپیچی با بازدهی بالا تشکیل شده است که مناسب انتقال قدرت در سرعت های بالا است و در صنایع بزرگ استفاده می شود.
- گیربکس شافت مستقیم (Inline Gearbox): این مدل دارای طراحی جمع و جوری است که قدرت نسبتاً معمولی دارد و مناسب فضاهای محدود آزمایشگاهی یا ماشین آلات صنعتی سبک است.
- گیربکس خورشیدی (Planetary Gearbox): الکتروگیربکس خورشیدی که با نام سیاره ای نیز شناخته می شود، استحکام و قدرت بالایی دارد و مناسب صنایع هوایی و بالابرهای سنگین است.
- گیربکس آویز (Parallel Shaft Gearbox): به دلیل طراحی مستحکم و ظرفیت تحمل بار بالا، در صنایع فولاد و سیمان و سیستم های حمل بار سنگین استفاده می شوند.
- گیربکس مخروطی (Bevel Gearbox): این نوع گیربکس با طراحی ویژه ای و چرخ دنده های مخروطی که دارد، برای تغییر سرعت در خطوط تولید غذایی و فضاهای محدود مورد استفاده قرار می گیرد.
- گیربکس ترکیبی (Combination Gearbox): این نوع از دستگاه، همانطور که از اسم آن مشخص است، از ترکیب چند نوع گیربکس با یکدیگر طراحی شده که برای استفاده در خطوط تولید خاصی نظیر صنایع پتروشیمی و معدن به کار گرفته می شود.
- گیربکس دنده ساده (Spur Gearbox): این مدل از ساده ترین گیربکس ها با دنده های مستقیم ساخته شده است که برای ماشین آلات کوچک و کارهای سبک مناسب است.
مطالعه مفید: انواع گیربکس صنعتی | بررسی 3 دسته بندی گیربکس
